LONG READ.Τα σημαντικότερα ιστορικά λάθη της ταινίας ‘Nαπολέων”

Τον δικαιολογούμε, βέβαια, ταινία έκανε, δεν έγραψε ιστορικό βιβλίο. Ό, τι του ταιριάζει καλύτερα για να αφηγηθεί την ιστορία του, εμείς τον στηρίζουμε. Απλώς, χρειάζεται λίγο να αναφερθούμε σε μερικές μικρές παρανοήσεις για να μη φύγουμε από το σινεμά, νιώθοντας σίγουροι ότι ξέρουμε τι πραγματικά έγινε στη ζωή του Ναπολέοντα. Κάποια πράγματα δεν συνέβησαν ποτέ.

Ακολουθούν επτά απ’ τα σημαντικότερα λάθη της ταινίας:

ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΟΥΑΝΕΤΑΣ

Ο Ναπολέοντας όχι μόνο δεν είδε την Μαρία Αντουανέτα να βάζει το κεφάλι της στην γκιλοτίνα αλλά στην πραγματικότητα εκείνη την ημέρα βρισκόταν 830 χιλιόμετρα μακριά.

Στις 16 Οκτωβρίου 1793 ο Ναπολέοντας βρισκόταν στην άλλη άκρη της Γαλλίας, διοικώντας τον στρατό που πολιορκούσε την Τουλόν, όπου τελικά οι δημοκρατικές δυνάμεις θα καταλάμβαναν την πόλη, αναγκάζοντας τους Βρετανούς να φύγουν.

ΔΕΝ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΕ ΠΟΤΕ ΤΙΣ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ

Όσο διασκεδαστική και αν είναι αυτή η σκηνή, δεν συνέβη ποτέ στην πραγματικότητα. Ο στρατός του Ναπολέοντα δεν εκτόξευσε ποτέ οβίδες εναντίον των πυραμίδων.

Μπορεί όντως το 1798 να πολέμησε κοντά στις πυραμίδες -σχεδόν δέκα χιλιόμετρα μακριά τους- εναντίον των Μαμελούκων, νικώντας τους και αναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν το Κάιρο αλλά δεν βομβάρδισε ποτέ ένα απ’ τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Και επίσης η μάχη δεν έγινε ποτέ στη σκιά τους.

Ιστορικοί άλλωστε εξήγησαν ότι τα κανόνια εκείνης της εποχής δεν είχαν έτσι κι αλλιώς την εμβέλεια για να φτάσουν τόσο μακριά.

ΔΕΝ ΣΥΝΑΝΤΗΘΗΚΕ ΠΟΤΕ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΘΟΥΡ ΓΟΥΕΛΣΛΙ, ΔΟΥΚΑ ΤΟΥ ΟΥΕΛΛΙΝΓΚΤΟΝ

Ο Ναπολέοντας δεν συναντήθηκε ποτέ πρόσωπο με πρόσωπο με τον άνθρωπο που τον νίκησε στο Βατερλό. Αν και στην ταινία φαίνεται να συναντά τον Άρθουρ Γουέλσλι, τον Δούκα του Ουέλινγκτον, στο Πλίμουθ της Αγγλίας μετά τη μάχη που έφερε την καταστροφή του, αυτό δεν συνέβη ποτέ στα αλήθεια.

Μάλιστα, αυτή ήταν και η μόνη μάχη που έδωσε ο ένας εναντίον του άλλου και το μόνο που μπορεί να υποθέσει κανείς με βάση τις θέσεις του στρατού, θα ήταν ότι η μοναδική τους “συνάντηση” -αν θα μπορούσε ποτέ κανείς να την αποκαλέσει έτσι- θα ήταν εκείνη την ημέρα και από ένα χιλιόμετρο απόσταση.

ΗΤΑΝ 6 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟΣ ΤΗΣ ΙΩΣΗΦΙΝΑΣ

Στην ταινία δεν παίρνεις καμία αίσθηση της πραγματικής διαφοράς που είχαν ηλικιακά ο Ναπολέοντας και η Ιωσηφίνα. Και ο λόγος είναι οι ηλικίες των ηθοποιών που ενσαρκώνουν αυτές τις δύο ιστορικές προσωπικότητες. Ο Χοακίν Φοίνιξ στην πραγματική ζωή είναι 49 χρονών και η Βανέσα Κίρμπι 35 χρονών. Έχουν μια διαφορά 14 ετών, και όχι έξι όπως συνέβαινε στην πραγματικότητα (με την Ιωσηφίνα μάλιστα μεγαλύτερη) κάτι που παρακάμπτεται τελείως στο φιλμ. Ο Ρίντλεϊ Σκοτ δεν προσπαθεί καν να κάνει την Κίρμπι να μοιάζει μεγαλύτερη.

Ωστόσο, κομμάτια της σχέσης τους όντως αποτυπώνονται με ακρίβεια. Η Ιωσηφίνα όντως τον απάτησε, όπως και εκείνος αργότερα, και όντως οι εφημερίδες τον κορόιδεψαν εκείνη την περίοδο για την απιστία της συζύγου του. Επίσης πράγματι και οι δυο τους χώρισαν το 1810, με τον Ναπολέοντα να φεύγει γιατί όπως πίστευε, εκείνη δεν μπορούσε να του χαρίσει ένα παιδί.

Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΔΕΝ ΤΣΕΚΑΡΕ ΠΟΤΕ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΣΤΕΙΡΟΣ

Στην ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ, η μητέρα του Ναπολέοντα βάζει μία 18χρονη στο κρεβάτι του γιου της και του ζητάει να την αφήσει έγκυο. Σύμφωνα με το στόρι που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας, αυτό το κάνει γιατί ο γιος της και η Ιωσηφίνα δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδί και θέλει η ίδια να τσεκάρει ποιος απ’ τους δύο “φταίει”.

Όμως, αυτό δεν θα είχε ποτέ κανέναν λόγο να το κάνει καθώς ο Ναπολέοντας είχε ήδη δύο παιδιά εκτός γάμου -και η Ιωσηφίνα είχε δύο παιδιά με τον προηγούμενο σύζυγό της. Επομένως δεν τίθετο ερώτημα για το αν ο Βοναπάρτης μπορούσε ή δεν μπορούσε να κάνει παιδιά.

Αυτή η σκηνή πάντως δείχνει τα αληθινά αισθήματα που είχε η οικογένεια του Ναπολέοντα για την Ιωσηφίνα, την οποία ήθελε να απομακρύνει από κοντά του και να την αντικαταστήσει με κάποια άλλη πλούσια κληρονόμο.

ΔΕΝ ΚΡΑΤΗΣΕ ΠΟΤΕ ΤΗ ΒΟΛΙΔΑ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟ ΑΛΟΓΟ ΤΟΥ

Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Τουλόν που αναφέραμε προηγουμένως, ο Ναπολέοντας -στην ταινία- χάνει το άλογό του από μία βολίδα κανονιού. Τότε τον βλέπουμε να ψάχνει μέσα στο άλογό του και να βγάζει αυτήν τη βολίδα προκειμένου να την κρατήσει. Αυτό όμως δεν συνέβη ποτέ. Ο Βοναπάρτης έχασε πολλά άλογα κατά τη διάρκεια της ζωής του αλλά από κανένα δεν κράτησε τη σφαίρα που τα πλήγωσε θανάσιμα.

Αντίθετα, φαίνεται ότι ο ίδιος πληγώθηκε στο πόδι του σε αυτήν τη μάχη, κάτι που τον ανέβασε πολύ στα μάτια των βετεράνων που είχε μαζί του, δεδομένου ότι εκείνος ήταν ακόμη πολύ μικρός σε ηλικία (ήταν μόλις 24 ετών).

ΔΕΝ ΥΠΗΡΞΕ ΚΑΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΓΩΜΕΝΗ ΛΙΜΝΗ ΣΤΟ ΑΟΥΣΤΕΡΛΙΤΣ

Η Μάχη του Αούστερλιτς ήταν σίγουρα μία από τις σημαντικότερες μάχες που έχουν δοθεί ποτέ σε ευρωπαϊκό έδαφος και ίσως το μεγαλύτερο στρατιωτικό επίτευγμα του Ναπολέοντα. Προφανώς, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να λείπει από μια ταινία για τη ζωή του. Εντούτοις, δεν εξελίχθηκε ακριβώς με τον τρόπο που την είδαμε στη μεγάλη οθόνη.

Το 1805 ο γαλλικός στρατός στάθηκε απέναντι απ’ τον ρωσικό και τον αυστριακό και ο Ναπολέοντας, σύμφωνα με την ταινία, υποτίθεται ότι έκανε το εξής: ξεγέλασε τους αντίπαλους στρατιώτες ώστε να πατήσουν πάνω σε μια παγωμένη λίμνη και πριν προλάβουν να το αντιληφθούν, βομβάρδισε αυτό το στρώμα πάγου, πνίγοντας τους κατά χιλιάδες.

Αυτή όμως η γιγάντια παγωμένη λίμνη δεν ήταν καθόλου λίμνη στην πραγματικότητα, αλλά μάλλον μια σειρά από μικρές λιμνούλες και δεν έπαιξαν τον σημαντικό ρόλο που είδαμε στην ταινία. Η μάχη ήταν πολύ πιο πολύπλοκη -το ίδιο και οι τακτικές που ακολουθήθηκαν- και έληξε νικηφόρα για τον Βοναπάρτη χάρη στην στρατιωτική μεγαλοφυΐα του και όχι λόγω κάποιου τόσο εύκολου τεχνάσματος.