marmagaΌλοι γνωρίζετε το τραγούδι «Εκάηκεν τον Τσάμπασιν» – Γνωρίζετε όμως ότι κάηκε σαν σήμερα 13 Σεπτεμβρίου το 1913;
Σαν σήμερα, 13 Σεπτεμβρίου 1913 κάηκε το “Τσάμπασιν” (Çambaşı), το μεγαλύτερο παρχάρ΄ της περιοχής Κοτυώρων, μιας μικρής παραθεριστικής πόλης, που βρισκόταν σε ένα οροπέδιο ύψους 2.000 μέτρων σε απόσταση 57 χλμ νοτίως της παραθαλάσσιας πόλης.
Η πυρκαγιά ξεκίνησε τυχαία από ένα σιδηρουργείο και εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την αγορά.
Ανάμεσα στα πεύκα του Τσάμπασιν στο βουνό Καρακόλ (τουρκ.= φυλάκιο) συνήθιζαν να παραθερίζουν οι κάτοικοι των Κοτυώρων, γιατί ο τόπος τους ήταν νοσηρός και επικίνδυνος το καλοκαίρι, λόγω των ορυζώνων.
Οι Κοτυωρήτες δεν “επαρχάρεψαν” ξανά εκεί, δεδομένου ότι το 1914 ξεκίνησε ο Α΄παγκόσμιος πόλεμος και πολλοί επιστρατεύτηκαν.
Ο νεο-ποντιακός στίχος της εποχής κατέγραψε το γεγονός και τα λιγοστά καμένα σπίτια που υπάρχουν ακόμη και σήμερα εκεί, μαρτυρούν τη μεγάλη πυρκαγιά…
Εκάεν και το Τσάμπασιν
κ’επέμναν τα τουβάρεα γιάρ γιάρ αμάν
κ’επέμναν τα τουβάρεα γιαρ γιαρ αμάν
και ν΄ ερρούξαν σο χουρτάρεμαν
τ΄ Ορντούς τα παλληκάρεα γιάρ γιάρ αμάν
και ν΄ ερρούξαν σο χουρτάρεμαν
τ΄ Ορντούς τα τζαναβαρε γιάρ γιάρ αμάν
Βάι εκάεν κι εμανίεν τ΄ Ορντούς το παρχάρ
και ν΄εκές τιδέν κι επέμνεν μοναχόν σαχτάρ
Τρανόν γιαγκουν σο Τσάμπασιν
σπίτεα κι θ΄ απομένεν γιάρ γιάρ αμάν
σπίτεα κι θ΄ απομένεν γιαρ γιαρ αμάν
μικροί-τρανοί φτωχοί-ζεγκίν
όλ΄ κάθουνταν και κλαίνε γιάρ γιάρ αμάν
βαι εκάεν κι εμανίεν τ΄ Ορντούς το παρχάρ
και’κει άλλο δεν επέμνεν μοναχόν σαχτάρ
Κλαιν΄ του Θεού τα πούλοπα
κλαιν΄ τα πεγαδομάτεα γιάρ γιάρ αμάν
κλαιν΄ τα πεγαδομάτεα γιαρ γιαρ αμάν
κλαίει το Τσιαμπλούκ ΄ το Καρακιόλ΄
κλαιν΄ τ΄ έμορφα τ΄ ελάτεα
γιάρ γιάρ αμάν
Βάι εκάεν κι εμανίεν τ΄ Ορντούς το παρχάρ
και ν΄εκές τιδέν κι επέμνεν μοναχόν σαχτάρ
Βάι εκάεν κι εμανίεν τ΄ Ορντούς το παρχάρ
και’κει άλλο δεν επέμνεν μοναχόν σαχτάρ
