Πού κολλάει αυτό θα μου πείτε με την υπόθεση του Ρωμανού; Κολλάει στο γεγονός ότι η αστική κοινωνία μπορεί να τον έκλεισε φυλακή και κατ’ ουσίαν να του έκοψε το μέλλον, αλλά του έδωσε το δικαίωμα να σπουδάσει. Θα μου πείτε θα βγει 35 χρονών από τη φυλακή, όταν πια θα έχει εκτίσει την ποινή του. Θα σας απαντήσω ότι μπορεί ως τότε, ακόμη και πίσω από τα κάγκελα, να έχει εξελιχθεί σε έναν εξαιρετικό δικηγόρο, σε έναν άψογο φιλόλογο, σε ένα αστροπελέκι μαθηματικό. Δεν είναι καθόλου σίγουρο γιατί το περιβάλλον της ελληνικής φυλακής σε καταστρέφει (η υποκρισία που λέγαμε…), αλλά δεν είναι και αδύνατον.

Η πολιτεία εν τη σοφία της, του το έδωσε το δικαίωμα του Ρωμανού να σπουδάσει. Κι αυτός το έλαβε το δικαίωμα και το αξιοποίησε. Τίποτε μεμπτό σε αυτή τη «συναλλαγή», έστω κι αν χαρακτηρίζεται από κάποιου είδους υποκρισία. Θα αρκούσε να βρεθεί  μια φόρμουλα ρεαλιστική (φρουρός, βραχιολάκι κ.λπ.) για να παρακολουθήσει κάποια μαθήματα ο έγκλειστος και όλοι θα ήταν ευχαριστημένοι. Και η ζωή θα συνεχιζόταν για όλους, ενώ τώρα κινδυνεύει ένα πιτσιρίκι να χάσει τη ζωή του. Ένα παραστρατημένο πιτσιρίκι, συμφωνώ, αλλά δείξτε μου εσείς έναν έφηβο που δεν «έχει κλέψει μήλα από τη μηλιά του γείτονα» και θα σας δείξω κι εγώ έναν έφηβο που έχει έρθει από άλλο πλανήτη. Και στον άλλο πλανήτη κατοικεί ακόμη.

Όλα έβαιναν καλώς λοιπόν, ως την ώρα που μπήκε στη μέση η μικροαστική ξεδιαντροπιά. Γιατί ξεδιαντροπιά είναι να τον αφήνεις τον άλλον να δίνει εξετάσεις (και να τον βραβεύεις μάλιστα!) κι ύστερα να του ανακοινώνεις ότι θα σαπίσει στη φυλακή χωρίς ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Είναι βρωμιά, είναι αηδία, είναι σκατίλα μετά συγχωρήσεως και δεν σηκώνει καμιά δικαιολογία. Και μια έξυπνη κυβέρνηση, μια κυβέρνηση που δεν υποφέρει από τρικυμία στο κρανίο, θα έβρισκε έναν τρόπο, έναν τρόπο υποκριτικό γιατί όχι, να βγάλει την ουρά της απέξω. Θα τα κατάφερνε μια χαρά να ξεπεράσει τον ύφαλο, διά της πλαγίας οδού όπως ο Μαιγκρέ του Σιμενόν και ο Μπέκας του Μαρή. Αντ’ αυτού, βλέπουμε τώρα μια ξεδιάντροπη σκληρότητα, μια απάνθρωπη μονολιθικότητα που οδηγεί μόνο στον θάνατο. Αν όχι στο θάνατο του Ρωμανού, στο θάνατο της νομιμότητας. Κι αυτό, θα φέρει όλους μας ένα βήμα πιο κοντά στο γκρεμό…