marmagaΜάρκος Μέσκος: Για την εμπλοκή μου στον δημόσιο βίο, ξέρω τι μπορώ να κάνω στη ζωή μου και τι όχι.
Ο βραβευμένος – κρατικό βραβείο ποίησης (2014), Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του έργου του (2006), περιοδικό Διαβάζω 1995- και πολυδιαβασμένος ποιητής Μάρκος Μέσκος, ο ποιητής των καταφρονεμένων και παρεμποδισμένων, ο ποιητής που αντέταξε στο κακό του εμφυλίου μια μυθική κλεφτουργιά της Μακεδονίας, είναι ένας άνθρωπος που αποφεύγει τη δημοσιότητα. Όταν όμως δεχτεί να μιλήσει, η ελευθερία του λόγου του είναι απολαυστική.
Γιατί αποφασίσατε εσείς ένας ποιητής, να εμπλακείτε στον δημόσιο βίο, κ. Μέσκο; Ή για να θυμηθούμε το ρητορικό ερώτημα του Χέλντερλιν «Και οι ποιητές τι χρειάζονται σ’ έναν μικρόψυχο καιρό »;
Είναι από τους κλασικούς που αγαπώ. Για την εμπλοκή μου στον δημόσιο βίο, ξέρω τι μπορώ να κάνω στη ζωή μου και τι όχι. Εν πάση περιπτώσει είμαι από αυτούς που από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου δεν αλλάζω εύκολα ρότα. Επειδή βίωσα με πολύ άγριο τρόπο τα γεγονότα της δεκαετίας του ‘40, είχα από τότε τραβήξει τον δρόμο μου. Έμεινα εκεί, υπηρετώντας τον κανόνα, πιστεύοντας στον κανόνα.
Όταν ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ στο προσκήνιο φάνηκε ένα ξέφωτο στον ορίζοντα. Θυμηθήκαμε τα παλιά και μπήκαμε αγαπώντας και τιμώντας τον ΣΥΡΙΖΑ με την ψήφο μας. Η επιτροπή κάτω στην Αθήνα, μετά τις αλλεπάλληλες μελαγχολίες και διασπάσεις ζήτησε και τη δική μου συμμετοχή. Έχω ένα φίλο Κεφαλονίτη στην Αθήνα, τον Γεράσιμο Λυκιαρδόπουλο (σ.σ. ποιητής, εκδότης του λογοτεχνικού περιοδικού «Σημειώσεις»), που με παρακίνησε να δεχτώ την τιμητική αυτή θέση στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Την αποδέχτηκα και χαίρομαι που οι φίλοι μου χάρηκαν περισσότερο από μένα. Τους λέω, «καταλαβαίνω πολύ καλά αυτούς που καβάλησαν το καλάμι και τους είναι δύσκολο να κατέβουν από το καλάμι». Με εμένα δεν υπήρχε ποτέ τέτοιο θέμα. Είμαι Παπαδιαμαντικός σαν τύπος, στον κόσμο των ονείρων και των επιλογών.
Μπορεί η ποίηση να κατακτήσει ένα νέο δημόσιο χώρο και λόγο;
Μακροπρόθεσμα, την ποίηση πιστεύω, οι ενδιαφερόμενοι θα την επικαλούνται πάντα. Με άμεσο τρόπο δεν μπορεί να κινητοποιήσει τις μάζες. Είναι αδύνατον. Άλλοι έχουν τα σπαθιά και τα όπλα. Η ποίηση έχει όπλα που καίνε σε σιγανή φωτιά.
Το στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ στην εξάμηνη διακυβέρνηση του, πώς το κρίνετε;
Έχω πει ότι στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ θέλω πάρα πολύ να υπάρχει και το πολιτιστικό πρόγραμμα. Γιατί υπάρχει αυτή η κιβωτός των ανθρώπων, όχι μόνο των ανωνύμων αγωνιστών, αλλά και των πνευματικών ανθρώπων που έχουν προσφέρει πολλά και τα έχουν πει πριν. Θα’ θελα πολύ να αναφέρονται ξεκινώντας από τα ονόματα του Παπαδιαμάντη και Βιζυηνού, στον Θεοτόκη, τον Βάρναλη και φτάνοντας έως τις μέρες μας στον Μανόλη Αναγνωστάκη – που είναι ορόσημο για μας εδώ επάνω στη Θεσσαλονίκη -, ο Λειβαδίτης, η Μέλπω Αξιώτη, ο Νόντας Γονατάς, ο Δημήτρης Χατζής, ο Ανδρέας Φραγκιάς για να πω κάποιους . Ο κατάλογος μακρύς. Η Αριστερά στον πολιτισμό αρίστευσε.
Και στη διακυβέρνηση της;
Εγώ δίνω περίοδο χάριτος πολύ περισσότερο στους δικούς μου ανθρώπους. Πιστεύω ότι με το μαχαίρι στο λαιμό και με τις οικονομικές αδυναμίες, η κυβέρνηση δεν μπορούσε να κάνει τίποτε. Παρόλαυτα κάτι έκανε. Όχι όμως στον πολιτισμό .
Η Αριστερά που έχετε στοχαστεί τόσο πολύ στο έργο σας πού βρίσκεται σε αυτή τη συγκυρία;
Βρίσκεται σε μια αναδιοργάνωση θα έλεγα, σε φάση μιας αναζήτησης. Υπηρετώντας τον κανόνα των κοινωνικών παροχών, της προσφοράς, της αλληλεγγύης, της συμπεριφοράς, με ουμανιστικό πρόσωπο. Για να γίνει και πάλι μια πραγματικότητα προς μίμηση. Πιστεύω ότι αυτό το ξέφωτο που ξαφνικά παρουσιάστηκε εδώ και λίγο καιρό στο πολιτικό προσκήνιο, δημιουργεί ακόμη πολλές προσδοκίες. Έτσι θέλω να πιστεύω. Στο βάθος είμαι απελπισμένος άνθρωπος αλλά δεν το βάζω κάτω. Και περιμένω το στοιχείο της έκπληξης. Με όλους τους σημερινούς αντί, τους πρώην κομμουνιστές, τους απογοητευμένους, βλέπω ότι αποδείχθηκαν περαστικοί απ αυτόν τον χώρο. Δεν πολέμησαν, δεν εργάστηκαν και πολύ περισσότερο δεν σκοτώθηκαν, όπως σκοτώθηκαν άλλοι στο παρελθόν. Έχει ακόμα δρόμο να διανύσει ο κόσμος των ονείρων της δικής μας πολιτείας. Θαρρεί κανείς πως είναι πραγματοποιήσιμος. Το πιστεύω. Πρέπει να αντέξουμε, το έχουν πει και ο Αναγνωστάκης και ο Χατζιδάκις.
Η Ευρώπη του διαφωτισμού, της ευμάρειας, της κοινωνικής ισότητας και της δικαιοσύνης τι απέγινε;
Δεν εξηγείται. Μόνο οι Σουηδοί έκαναν κάποια βήματα προς τον σοσιαλισμό αλλά κι εκείνοι όχι εκ βάθρων. Δεν μπόρεσε η πεφωτισμένη Ευρώπη να φτιάξει ένα νέο κόσμο.
Πιστεύετε ότι η κρίση με τους πρόσφυγες θα προκαλέσει ανατροπή στην Ευρώπη περισσότερο απ’ ό,τι η λιτότητα;
Θα φωτίσει τον κόσμο να δει τους πραγματικούς υπαίτιους. Γιατί πραγματικοί υπαίτιοι είναι όλοι όσοι προκαλούν πολέμους. Η κρίση με τους μετανάστες θα προκαλέσει κάποια μεταβολή στην Ευρώπη, όμως δεν πιστεύω ότι θα επιφέρει ανατροπή.
