Βαγγέλης Παπαθανασίου: Τα περιπετειώδη χρόνια του με τους Aphrodite’s Child στο Παρίσι [εικόνες & βίντεο]

Πέθανε ο κορυφαίος συνθέτης (και ζωγράφος) Βαγγέλης Παπαθανασίου αφήνοντας όμως τεράστιο και πολύτιμο έργο.

Στα μουσικά πράγματα, εμφανίστηκε στις αρχές του 1960 με τους FORMINX οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν ως «οι έλληνες Beatles», το πρώτο και δημοφιλέστερο συγκρότημα της ροκ νεολαίας. Ποιος δεν θυμάται την Γιάνκα, την μεγαλύτερη τους επιτυχία; Προκάλεσαν ένα τεράστιο μιμητικό κύμα και σε όλη την Ελλάδα άρχισαν να σχηματίζονται τα πρώτα νεανικά συγκροτήματα. Όμως, τον Μάιο του 1966, σε ένα ρεσιτάλ που ονομάστηκε ΜΑΜΟΥΘ, οι Forminx, ήταν η τελευταία φορά που εμφανίστηκαν.

Το επόμενο σημαντικό βήμα του Βαγγέλη Παπαθανασίου, γίνεται το 1967, όταν σχηματίζει τους Aphrodite’s Child. Τα άλλα μέλη είναι : Ντέμης Ρούσσος, Λουκάς Σιδεράς και Αργύρης Κουλούρης. Δεν ονομάζονται ακόμα Aphrodite’s Child, το όνομα αυτό θα το πάρουν αργότερα, το 1968, στο Παρίσι. Στην Ελλάδα, με το όνομα Papathanassiou Set, παίζουν κυρίως στο Χίλτον αλλά έχουν το όνειρο να φύγουν και να κάνουν καριέρα στο Λονδίνο.

Αντί για Λονδίνο βρέθηκαν στο Παρίσι!

Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου στο φιλμ «Περιπέτειες» με τους Forminx (1965) με την ηθοποιό Λίνα Τριανταφύλλου

Τον Μάρτιο του 1968, ύστερα από συνεννόηση με Άγγλο μάνατζερ, οι δύο φίλοι Ντέμης Ρούσσος και Λουκάς Σιδεράς φθάνουν με τραίνο στο Καλαί, έχοντας τελικό προορισμό το Λονδίνο.

Ο τρίτος φίλος, Βαγγέλης Παπαθανασίου, θα ακολουθούσε σε λίγες ημέρες, ενώ ο τέταρτος, Αργύρης Κουλούρης, είχε εγκαταλείψει το συγκρότημα για να υπηρετήσει φαντάρος.

Όμως, στον συνοριακό έλεγχο, οι Άγγλοι αστυνομικοί, τους ζητούν κάρτες εργασίας, εκείνοι ισχυρίζονται ότι ταξιδεύουν για τουρισμό, δεν γίνονται πιστευτοί και τους απαγορεύεται η είσοδος στη Αγγλία.

Οι δύο φίλοι, καταφεύγουν τότε στο Παρίσι, περιμένοντας τον Παπαθανασίου, ο οποίος τους συναντά εκεί μετά από λίγες μέρες.

Οι Aphrodite’s Child το 1969 στο Παρίσι.

Οι τρεις έλληνες μουσικοί, ξεμένουν στην Γαλλική πρωτεύουσα, περνώντας δύσκολες μέρες. Φθάνουν στα όρια της πείνας, αναγκάζονται να κάνουν διάφορες εργασίες, ο Παπαθανασίου σκέφτεται να ζωγραφίζει και να πουλά τα έργα του στο δρόμο. Ευτυχώς, με την βοήθεια του έλληνα παραγωγού, Νίκου Αντύπα, κατορθώνουν να γίνουν δεκτοί για ακρόαση από τη γαλλική εταιρεία δίσκων.

Η εταιρεία, χρειάζεται επειγόντως ένα συγκρότημα σαν απάντηση στους αντιπάλους Four Tops, που ετοιμάζονταν να ηχογραφήσουν , ένα τραγούδι- διασκευή της κλασικής μελωδίας του Γερμανού συνθέτη Johann Pachelbel, γνωστής σαν Canon de Pachelbel. Οι Γάλλοι, ήθελαν να «κάψουν» αυτό που ετοίμαζαν οι Αμερικάνοι, και προτείνουν στους τρεις έλληνες μουσικούς να ηχογραφήσουν αυτοί πρώτοι το τραγούδι. Γι αυτό τον σκοπό, είχαν έτοιμο και τον στιχουργό Boris Bergman ο οποίος είχε ετοιμάσει ήδη τους στίχους. Το τραγούδι, όπως θα γινόταν, είχε τίτλο «Rain and Tears»

Το Rain and Tears.

Οι τρεις φίλοι, στην αρχή δεν ήθελαν να ηχογραφήσουν το Rain and Tears. Είχαν άλλα όνειρα, να κάνουν ροκ δίσκο, και μάλιστα «ψυχεδελικό», αφού είχαν ετοιμάσει και demo που είχαν στείλει πριν καιρό, στην Αγγλία. Τελικά πείθονται, όχι από τα επιχειρήματα των Γάλλων, αλλά από το ότι, αν δεν το έκαναν, θα έμεναν χωρίς δουλειά και θα επέστρεφαν στην Ελλάδα.

Ο Παπαθανασίου, διασκευάζει στα γρήγορα την κλασική μελωδία, μπαίνουν στο στούντιο και σε δύο ώρες, ηχογραφούν το τραγούδι

Ως ανταπόδοση , οι άνθρωποι της εταιρείας, τους δίνουν το όνομα Aphrodite’s Child (νονός ο μάνατζερ των Who) και τους βρίσκουν δουλειά, σε ένα μπαρ, το PSYCHEDELIC. Εκεί δουλεύουν με φθηνό μεροκάματο, αλλά τουλάχιστον δουλεύουν, και αυτό κάτι είναι, μέχρι να έρθει η πρόσκληση από την Αγγλία, που ακόμα πιστεύουν ότι «όπου να είναι θα έρθει» αλλά τελικά ποτέ δεν ήρθε.

Το κλαμπ PSYCHEDELIC όπου έπαιζαν οι Aphrodite’s Child στο Παρίσι (Φωτο: Σίμος Τσαπνίδης, 1968)

Τότε ξεσπούν και τα ιστορικά γεγονότα: ο Γαλλικός Μάης.

Πόσο τυχεροί, όμως είναι! Το Γαλλικό εργοστάσιο κοπής δίσκων, κλείνει με την μεγάλη απεργία, και το τελευταίο δισκάκι που προλαβαίνει να τυπώσει είναι το τραγούδι τους, το Rain and Tears που έγινε ύμνος στις διαδηλώσεις στο πυρακτωμένο Παρίσι!

Διότι, οι εξεγερμένοι φοιτητές είχαν πάντα τρανζιστοράκια, ώστε να ακούνε ειδήσεις. Οι Γαλλικοί Σταθμοί, ανάμεσα στα άλλα που μετέδιδαν, έπαιζαν κατά κόρον, το καινούργιο τραγούδι και επί ένα μήνα και περισσότερο, αφού είχε κλείσει το εργοστάσιο, δεν υπήρχε άλλο καινούργιο. Οι επαναστάτες λοιπόν άκουγαν συνεχώς το Rain and Tears, και με συνειρμικό τρόπο συνδύαζαν την «βροχή» με τα δακρυγόνα και τα «δάκρυα» με τα δάκρυα τα δικά τους.

Αφίσα των Aphrodite’s Child για συναυλία τους στο Παρίσι (Φωτ.Σίμος Τσαπνίδης, 1969)

Ο δίσκος End Of The World, είναι ο πρώτος δίσκος που κυκλοφορούν την ίδια χρονιά, ένα εξαιρετικό δείγμα της ψυχεδελικής διάθεσης, και μάλιστα της αγγλικής σχολής. Έχει ύφος ανάλογο με εκείνο που παρουσιάζουν οι Moody Blues. Και στους Aphrodite’s Child, η ροκ μουσική συνδυάζεται με κλασσικά στοιχεία, αλλά σε μερικά τραγούδια (όπως Day of The Fool, The Shepherd and the Moon, The Grass is No Green κ.α) ο Βαγγέλης Παπαθανασίου συνδυάζεται το ροκ και με παραδοσιακές μουσικές της Μεσογείου.

Το άλμπουμ End Of The World, δημιουργείται λίγο πριν και λίγο μετά, τον Γαλλικό Μάη. Όμως, κανένα τραγούδι, δεν αναφέρεται στα συνταρακτικά γεγονότα. Ο Παπαθανασίου, θα κάνει τέσσερα χρόνια αργότερα, αναφορά στον Παρισινό Μάη, στον δίσκο Fais Que Ton Rêve Soit Plus Long Que La Nuit (1972).

Ο δίσκος It’s Five O’Clock είναι ο δεύτερος που οι Aphrodite’s Child παρουσιάζουν το 1969 και αφού πια έχουν γίνει διάσημοι. Όμως, διάφορες καταστάσεις έχουν δημιουργήσει ήδη την τάση διάλυσης και τα μέλη να ακολουθήσουν ξεχωριστές πορείες.

Πριν όμως την οριστική διάλυση ο Βαγγέλης Παπαθανασίου αποφασίζει να βγάλει το κύκνειο άσμα του συγκροτήματος, δηλαδή τον δίσκο 666.

Το 666

Βασίζεται πάνω στην Αποκάλυψη του Ευαγγελιστή Ιωάννη. Ο δίσκος, είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του Βαγγέλη Παπαθανασίου, με τον σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη ο οποίος ζούσε τότε (1970-71) στο Παρίσι, ως χίπις.

Σε συνέντευξη που έδωσε ο Κώστας Φέρρης στον γράφοντα, αναφέρει:

«Με κάλεσε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου και μου λέει «σε θέλω να μου γράψεις ένα έργο, ένα κύκλο τραγουδιών που να έχει ένα κεντρικό θέμα… οι Aphrodite’s Child θα διαλυθούν και ό,τι έχει μείνει γνωστότερο είναι ο Ντέμης. Εμένα δεν με ξέρουν. Θέλω, πριν διαλυθούν οι Aphrodite’s Child, να χρησιμοποιήσω το όνομά τους για να καθιερωθώ ως συνθέτης». Και του έφερα δυο προτάσεις. Η μία έμοιαζε πολύ με το Jesus Christ Superstar. Την απέρριψε. Η άλλη ήταν η Αποκάλυψη του Ιωάννη, μέσα από την οπτική της δεκαετίας του 60, του χιπισμού, του γιπισμού κλπ. Μου λέει «Αυτό!». Παθαίνω πανικό, βέβαια, μόλις μου το ανέθεσε και πάω και βρίσκω τον Τσαρούχη. Του λέω «Γιάννη σώσε με». «Τι θέλεις πάλι;» μου λέει. Λέω ανέλαβα αυτή την υποχρέωση και τώρα τα έχω βρει μπαστούνια. «Αααα…» μου λέει «…θα στο πω εγώ». Και κάθισα κάτω και μου έκανε όλη την ανάλυση της Αποκάλυψης του Ιωάννη, την πήρα όπως μου την έκανε, κι άρχισα να γράφω, λιμπρέτο και στίχους. Λιμπρέτο, γιατί είχαμε σκοπό να το κάνουμε παράσταση, σε τσίρκο…»