11 Νοεμβρίου 1912: Η απελευθέρωση της Καστοριάς!
Ο Ελληνικός Στρατός, μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου 1912, απελευθέρωσε την Φλώρινα στις 7 Νοεμβρίου.
Τμήμα του συντάγματος ιππικού διατάχθηκε να προχωρήσει προς κατάληψη της Καστοριάς.
Το τμήμα είχε είκοσι επτά μόνο ιππείς και τελούσε υπό τις διαταγές των Υπιλάρχων Ιωάννη Άρτη, ελευθερωτή της Φλωρίνης και Παναγιώτη Νικολαΐδη και του Καστοριανού Μακεδονομάχου Ανθυπιλάρχου Φιλολάου Πηχεώνα.
Τις πρωινές ώρες της 10 Νοεμβρίου 1912 το τμήμα αυτό έπιασε τον Απόσκεπο κι ο Άρτης έστειλε με ένα χωρικό στον Μητροπολίτη Καστοριάς Ιωακείμ Λεπτίδη το ακόλουθο μήνυμα:
«Την πόλη έχουν κυκλώσει από παντού δυνάμεις 25.000 ανδρών, έτσι κάθε αντίσταση ή απόπειρα διαφυγής στρατού από την πόλη είναι αδύνατη! Επιθυμώ να μην καταστρέψω την πόλη. Σπεύσατε σε συνεννόηση με τον αρχηγό των δυνάμεων της πόλης, να παραδοθεί άνευ όρων εντός μιας ώρας από της λήψεως του παρόντος, αλλιώς ευρίσκομαι στην ανάγκην βομβαρδισμού της πόλεως πριν το βράδυ».
Ιωάννης Άρτης, Υπίλαρχος
Πριν έρθει η απάντηση, ο από ανυπομονησία κι αγωνία διακατεχόμενος Άρτης διέταξε τον Υπίλαρχο Νικολαΐδη να εισέλθει με δυο ιππείς στην Καστοριά και να πληροφορηθεί τα εκεί τεκταινόμενα. Ο Νικολαΐδης μπήκε στην πόλη και μετά την συνάντηση που είχε με τον Μητροπολίτη και τον Δήμαρχο Κωνσταντίνο Γούση, επέστρεψε στον Απόσκεπο φέρνοντας την πληροφορία ότι ο αρχηγός του τουρκικού στρατού Μεχμέτ πασάς είχε εγκαταλείψει με τις δυνάμεις του την Καστοριά, πριν ο Μητροπολίτης κι ο Δήμαρχος προλάβουν να του επιδώσουν το μήνυμα.
Το πρωί της επομένης, 11ης Νοεμβρίου 1912, αφού βεβαιώθηκε ότι δεν πρόκειται να εκδηλωθεί καμιά τουρκική αντίσταση, ο Άρτης έστειλε τον Φιλόλαο Πηχεώνα στην Καστοριά να τοιχοκολλήσει σε κεντρικό εμφανές μέρος την διαταγή καταλήψεως της πόλεως.
Την ίδια ημέρα απελευθερώνεται και το Άργος Ορεστικό από το Ελληνικό ιππικό, με επικεφαλής τον Άρτη.
Μετά την απελευθέρωση, ενσωματωμένη πλέον στο Ελληνικό κράτος, η Καστοριά ακολούθησε τη ροή των γεγονότων που σημάδεψαν τη νεότερη και σύγχρονη Ελληνική ιστορία.
peripatrhs.blogspot.gr