Χρήστος Τογκαρίδης: Η τεράστια φωνή της Βυζαντινής μουσικής από το Άργος Ορεστικό που κοσμεί την Αγία Σοφία Θεσσαλονίκης

Όσοι τον γνώριζαν από μικρό, ήξεραν το τεράστιο ταλέντο με το οποίο τον προίκισε ο Θεός, τη φωνή του. Είχε την τύχη και την ευλογία να «ανδρωθεί» δίπλα στον τεράστιο Χαρίλαο Ταλιαδώρο, που επί δεκαετίες ελάμπρυνε το αναλόγιο του ίδιου Ναού. Εκεί συναντήθηκαν οι δυο άντρες και αναπτύχθηκε μια μεγάλη σχέση αγάπης μεταξύ τους καθώς ο Χρήστος ήταν επί χρόνια εκλεκτός μαθητής του μεγάλο δάσκαλου της Βυζαντινής μουσικής.

Χθες Δευτέρα 31 Οκτωβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, δώθηκε συναυλία αφιερωμένη στον Μέγα Διδάσκαλο και άρχων Πρωτοψάλτη Χαρίλα Ταλιαδώρο, ο οποίος φωτογραφήθηκε με τους μαθητές του. Δεξία του ακριβώς όρθιος ο Χρήστος Τογκαρίδης.

Χαρίλαος Ταλιαδώρος

Χαρίλαος Ταλιαδώρος. Από τη σειρά “Μνημεία” του Κέντρου Ερευνών και Εκδόσεων

Γεννήθηκε (1926) στη Θεσσαλονίκη (η καταγωγή του είναι από την Κόνιτσα της Ηπείρου). Πτυχιούχος Νομικών και Oικονομικών Επιστημών. Μαθητής του πρωτοψάλτη Χριστόφορου Κουτσουράδη και απόφοιτος της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής του Εθνικού Ωδείου Αθηνών. Καθοριστική, για την ψαλτική του εξέλιξη, υπήρξε η συνάντησή του στη Θεσσαλονίκη (1945) με τον Άρχοντα πρωτοψάλτη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Κωνσταντίνο Πρίγγο. Ψάλτης, από νεαρή ηλικία, σε γνωστούς ναούς της Θεσσαλονίκης: Αγ. Θεράποντα Κάτω Τούμπας (1942-1944), Αγ. Φανουρίου και Τιμίου Προδρόμου (1944-1952) και, περίπου εξήντα χρόνια, πρωτοψάλτης στον Καθεδρικό Ναό της του Θεού Σοφίας (1952-έως σήμερα 2012). Φέρει το οφφίκιο του “Αρχοντος πρωτοψάλτου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως”. Έχει διδάξει τη Βυζαντινή Μουσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1964-1967), στο Μακεδονικό Ωδείο και στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης. Από τους πιο γνωστούς, και πιο δραστικούς, σύγχρονους ψάλτες του Ελλαδικού χώρου (με πλουσιότατη ψαλτική δράση στο Εσωτερικό και Εξωτερικό).

Ιδιαίτερα χαρακτηριστική παρουσιάζεται η σύγχρονη συνθετική – εκδοτική του δραστηριότητα. Τα σπουδαιότερα από τα έργα του που έχουν εκδοθεί είναι: το “Πρότυπον Αναστασιματάριον” (Θεσ/κη 1976, 2η έκδοση “βελτιωμένη”, Θεσ/κη 2001) η “Επίτομος Λειτουργία” (Θεσ/κη 1972, 5η έκδοση 2003 “βελτιωμένη μετά προσθήκης νέων μαθημάτων”, Θεσ/κη 2003) το “Νέο Ειρμολόγιο Καταβασιών του όλου Ενιαυτού Αργό και Σύντομο” (Θεσ/κη 1994) το “Τριώδιον περιέχον Δοξαστικά και Ιδιόμελα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής” (Θεσ/κη 2000) “Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάς” (Θεσ/κη 1998) “O Ακάθιστος Ύμνος” (Θεσ/κη, 3η έκδοση “βελτιωμένη”, Θεσ/κη 2004). Πλουσιότατη παρουσιάζεται επίσης και η δισκο-κασετογραφική του δραστηριότητα, με Δίσκους (LP) (Μ. Εβδομάδας, Θ. Λειτουργίας, Μέλη Αναστάσιμα), Κασέτες (Δωδεκαημέρου, Πάσχα, Τριωδίου, Πεντηκοσταρίου, Ύμνοι Θεοτόκου, Θεοτόκε Παρθένε Μπερεκέτη, κ.ά.) και συγχρόνως ψηφιακούς (CD) (Δωδεκαημέρου, Μ. Εβδομάδας, Παρακλητικού Κανόνα, Παναγίας Σουμελιώτισσας, Εσπερινού και Θ. Λειτουργίας Μεταμορφώσεως, Νεκρωσίμου Ακολουθίας, Oρατόριο Αποκάλυψης Ιωάννου, κ.ά.). Εδικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ερμηνείες του σε Καλοφωνικούς Ειρμούς του Πέτρου Μπερεκέτη και Δανιήλ πρωτοψάλτου (στη σειρά “Μνημεία Εκκλησιαστικής Μουσικής”, Σώμα Δεύτερο, CD 10o). O Χαρίλαος Ταλιαδώρος παραμένει ένας από τους πιο ενεργούς ιδιοπρόσωπους σύγχρονους ψάλτες του καθαυτό Ελλαδικού, και ειδικότερα του Βορειο-Ελλαδικού χώρου.