Τα 5 σενάρια που θα κρίνουν τις πολιτικές εξελίξεις
Με τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα να βρίσκονται ενδεχομένως στο πιο κρίσιμο σημείο τους, καθώς, αργά αλλά σταθερά, αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν και τα δεδομένα των κρίσιμων πολιτικών εξελίξεων, από εδώ και στο εξής.
Εάν η τρόικα κάνει στροφή από τις σκληρές θέσεις που εκφράζει σήμερα και τελικά επιτευχθεί συμφωνία με την Κυβέρνηση έως τις 14 Δεκεμβρίου τότε θα ληφθεί απόφαση για τη χορήγηση τεχνικής παράτασης του προγράμματος για λίγες εβδομάδες, ώστε να μην χαθούν τα 1,8 δισ. ευρώ που έχει να λάβει η Ελλάδα από τον EFSF.
Επίσης, η ελληνική πλευρά θα προχωρήσει μέσα στον Ιανουάριο στη νομοθέτηση των μέτρων για τα οποία θα δεσμευθεί έναντι της τρόικας. Εάν η διαδικασία αυτή εξελιχθεί ομαλά τότε θα λάβει τις δόσεις.
Εάν η τρόικα κάνει στροφή από τις σκληρές θέσεις που εκφράζει σήμερα και τελικά επιτευχθεί συμφωνία με την Κυβέρνηση ως τις 14 Δεκεμβρίου, τότε θα ληφθεί απόφαση για τη χορήγηση τεχνικής παράτασης του προγράμματος
Ενδιάμεσα η Ευρωζώνη θα προσδιορίσει τα χαρακτηριστικά της προληπτικής γραμμής χρηματοδότησης (ECCL) που θα λάβει η Ελλάδα από τον ESM και από κοινού από τη χώρα μας θα καθορίσει τα μέτρα που θα συνοδεύουν τη μονοετή προληπτική πιστωτική γραμμή. Η Ελλάδα θα έλθει σε συνεννόηση με το ΔΝΤ αναφορικά με το ρόλο του και τη χρηματοδοτική του συνδρομή έως τις αρχές του 2016 και θα ξεκινήσει η συζήτηση για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.
Τι γίνεται όμως σε περίπτωση που υπάρξει ασυμφωνία και έχουμε ναυάγιο στις διαπραγματεύσεις; Στο πολιτικό παρασκήνιο διακινούνται τα εξής πέντε διαφορετικά ενδεχόμενα για τις πολιτικές εξελίξεις:
- Έχει ισχυρές πιθανότητες. Συνθηκολόγηση με ζητούμενο τους «180».
Αν και η κατάσταση είναι δύσκολη και η εξίσωση είναι πολυπαραγοντική, υπάρχει αισιοδοξία στην κυβέρνηση ότι μπορεί να ξεμπλοκάρει η διαπραγμάτευση, να αρθεί το αδιέξοδο και να επέλθει μια συμφωνία που θα αναγνωρίζει ρόλο στο ΔΝΤ (στο πίσω κάθισμα όπως επιμένει ο Πρωθυπουργός) και θα συνοδεύεται από «ήπια» -κυρίως διαρθρωτικού χαρακτήρα- μέτρα χωρίς υφεσιακό χαρακτήρα. Το αισιόδοξο αυτό σενάριο προβλέπει μια επιτυχή συνθηκολόγηση με τους πιστωτές να προνοούν ότι η συμφωνία που θα επιτευχθεί μπορεί να στηριχθεί και άρα να ψηφισθεί από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Το ζητούμενο όμως είναι εάν η δικομματική κυβέρνηση θα έχει στη διάθεσή της τον απαραίτητο χρόνο για να σχηματίσει την προεδρική πλειοψηφία, ώστε να πείσει στο διάστημα που μεσολαβεί ως τις ψηφοφορίες του Φεβρουαρίου την αυξημένη πλειοψηφία των 180 βουλευτών που απαιτείται για να αποφευχθούν οι εκλογές, ότι η διπλή προληπτική πιστωτική γραμμή -με τα χρήματα του ΤΧΣ και του ΔΝΤ- συνιστά θωράκιση για την ασφαλή μεταμνημονιακή πορεία της χώρας.
- Κίνηση υψηλού ρίσκου. Σύνδεση της προεδρικής εκλογής με τη νέα συμφωνία
Αν δεν εξελιχθούν με τον επιθυμητό για την κυβέρνηση τρόπο οι διαπραγματεύσεις ήδη εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια με το πιο ισχυρό αυτό της σύνδεσης της προεδρικής εκλογής με την έγκριση της καταρχήν συμφωνίας με τους εταίρους και δανειστές. Αυτό θα συμβεί εφόσον, λόγω της επιμονής της άλλης πλευράς, καθυστερήσει η επίτευξη συμφωνίας και -με δεδομένο ότι τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κοινοβούλια που θα κληθούν να αποφασίσουν για την προληπτική γραμμή στήριξης (ECCL) θα έχουν κλείσει- παραμείνει η εκκρεμότητα για τα μέσα προς το τέλος Ιανουαρίου.
Σ’ αυτή την περίπτωση ορισμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν την άποψη η συμφωνία που θα συνομολογηθεί να μην προωθηθεί άμεσα για ψήφιση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, αφού υπάρχει κίνδυνος καταψήφισής της, ιδίως αν περιέχει σκληρά μέτρα. Αντιθέτως, οι ίδιοι προκρίνουν την εκδοχή να επισπευσθεί η προεδρική εκλογή και να τεθεί η καταρχήν συμφωνία με τους δανειστές ως ένα από τα βασικά διακυβεύματα τόσο στις ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου όσο και στις βουλευτικές εκλογές οι οποίες, αν δεν βρεθούν οι «180», μπορεί να ακολουθήσουν και όπου ο ελληνικός λαός θα αποφανθεί αν δέχεται ή όχι τη συμφωνία. Σε αυτή την περίπτωση οι ψηφοφορίες για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας θα ξεκινήσουν στις 12 Ιανουαρίου (α΄ ψηφοφορία), θα ακολουθήσει η δεύτερη στις 17 Ιανουαρίου και στις 22 του επόμενου μήνα, στην τρίτη ψηφοφορία θα γνωρίζουν εάν θα εκλεγεί Πρόεδρος ή η χώρα θα οδηγηθεί στις εκλογές.
- Η ακραία εκδοχή. Παράταση του μνημονίου
Τρομάζει την κυβέρνηση το σενάριο να υπάρξει πολύμηνη παράταση του μνημονίου, «μέχρις ότου ξεκαθαρίσει το εσωτερικό πολιτικό πεδίο με την εκλογή Προέδρου». Η κυβέρνηση επιμένει να μιλάει και να επιδιώκει παράταση ολίγων ημερών, το πολύ 3-4 εβδομάδες για τεχνικούς λόγους. Εξάλλου και οι δυο αρχηγοί αναγνωρίζουν ότι η όποια παράταση δεν μπορεί να τραβήξει σε μάκρος για δυο βασικούς λόγους: πρώτον, διότι παρατείνει την αβεβαιότητα και, δεύτερον, επειδή, αν χρειαστεί να επικυρωθεί κάτι τέτοιο από τη Βουλή, θα απορριφθεί.
- Απειροελάχιστες πιθανότητες. Κυβέρνηση ειδικού σκοπού
Εσχάτως άρχισε να κυκλοφορεί από συγκεκριμένα πολιτικά και οικονομικά γραφεία στην Αθήνα, αλλά και με τη συμμετοχή ορισμένων πρεσβειών, το σενάριο που προβλέπει συγκρότηση «κυβέρνησης ειδικού σκοπού». Ήδη επιχειρηματολογούν για την προηγούμενη κυβέρνηση υπό τον Λουκά Παπαδήμο, ώστε με διευρυμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία να επιδιώξει την έγκριση της νέας συμφωνίας και την εκλογή Προέδρου.
- Καταστροφικό σενάριο. Εκλογικό Κούγκι με άμεση προσφυγή στις κάλπες.
Το σενάριο που συζητείται αλλά απεύχονται πολλοί ως πολιτική επιλογή της κυβέρνησης, είναι εάν υπάρξει πλήρες αδιέξοδο να προσφύγει ο Πρωθυπουργός στις κάλπες άμεσα ως απάντηση στην αδιαλλαξία των δανειστών και εταίρων και κάνει τη χώρα «Κούγκι»! Όμως στα ενδότερα της κυβέρνησης λέγεται ότι στη συζήτηση που έγινε κρίθηκε πως η άτακτη προσφυγή στις κάλπες, χωρίς προηγούμενη συμφωνία τουλάχιστον με τους Ευρωπαίους εταίρους, θα οδηγούσε σε πανωλεθρία για τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ -που δεν θα είχαν κανένα ουσιώδες επιχείρημα να ζητήσουν την ψήφο των πολιτών-, αλλά κυρίως σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις για την οικονομία της χώρας.