Η ντροπή στη σχέση: Γιατί υπάρχει και πως να τη διαχειριστείς
«Δεν μπορώ να πλησιάσω, όσο και αν μου αρέσει. Ντρέπομαι πολύ, θα γίνω ρεζίλι πιστεύω. Είναι δύσκολο να σκεφτώ πως θα πρέπει να μιλήσω και δεν ξέρω καν τι ακριβώς να πω. Και αν γελάσει;»
«Ευτυχώς, δεν χρειάστηκε να κάνω εγώ το πρώτο βήμα, όμως τώρα χρειάζεται να κάνω κάτι κι εγώ για να συνεχίσουμε να βλεπόμαστε. Και όσο φοβάμαι να μιλήσω και ντρέπομαι, τόσο νομίζει ότι δεν ενδιαφέρομαι. Ενώ ντρέπομαι τόσο επειδή ενδιαφέρομαι τόσο πολύ.»
Και πριν και μετά την πρώτη γνωριμία αυτές είναι σκέψεις που κάνει κάθε ντροπαλό άτομο, όταν πρόκειται για τον έρωτα και τη σχέση.
Γιατί κάποιος είναι ντροπαλός;
Η ντροπή είναι μία μαθημένη συμπεριφορά που κανείς αποκτά από την αρχή κιόλας της παιδικής του ηλικία.
Καθώς μεγαλώνει, μαθαίνει ότι ο κόσμος μπορεί ανά πάσα στιγμή να γίνει κακός, να κάνει υποτιμητικά και χλευαστικά σχόλια, να είναι επικριτικός και αυτό δημιουργεί μία αίσθηση ανασφάλειας στις σχέσεις με τους άλλους. Γονείς που δεν είναι αρκετά τρυφεροί και κατανοητικοί, αλλά αυστηροί, απόμακροι και επικριτικοί, είναι o βασικός λόγος που ένα παιδί θα φοβάται να μιλήσει, να ντρέπεται μήπως κάνει λάθος και να καταλήγει να ψάχνει τρόπους να κρυφτεί για να μην τραβήξει την προσοχή τους. Όταν αυτό συνδυάζεται και με δυσάρεστες εμπειρίες εκτός σπιτιού, στο σχολείο, στις παρέες του, στη σχολή, στη δουλειά του, τότε το άτομο πείθεται πως έχει κάθε δίκιο να είναι ντροπαλό, αφού όποτε κάνει προσπάθεια να γίνει πιο αυθόρμητο και ειλικρινές, τον πειράζουν, τον κοροϊδεύουν ή απλά δεν έχει ακριβώς τη συμπεριφορά που θα χρειαζόταν για να νιώσει την αποδοχή και τη στήριξη. Η αίσθηση ‘κάτι δεν πάει καλά με μένα, έχω κάποιο κουσούρι, είμαι διαφορετικός’ είναι η εσωτερική φωνή που θα κάνει κάθε ντροπαλό άτομο να κλείνεται ακόμη πιο ντροπαλά και να μην εξωτερικεύεται στους γύρω του.
Σε μεγάλο βαθμό η ντροπή μπορεί να κάνει ένα άτομο να αποφεύγει και να αποσύρεται από πολλές καθημερινές δραστηριότητες. Δηλαδή, η ντροπή πλέον μπορεί να έχει εξελιχθεί σε κοινωνική φοβία και τότε να χρειάζεται η παρέμβαση του ειδικού ώστε το άτομο να γίνει πιο βοηθητικό για τον εαυτό του αλλά και πιο λειτουργικό κοινωνικά και συναισθηματικά με τους γύρω του.
Τι μπορείς να κάνεις;
Ειλικρίνεια και Επικοινωνία
Όπως και σε κάθε άλλη σχέση, στην ερωτική ακόμη περισσότερο, χρειάζεται να είμαστε αυθεντικοί και ειλικρινείς. Με αυτό τον τρόπο θα δείξουμε τον δρόμο και στον σύντροφό μας ώστε να επικοινωνούμε άμεσα όσα σκεφτόμαστε ή επιθυμούμε, με ειλικρίνεια και χωρίς ντροπές και περιστροφές. Η συζήτηση και η επικοινωνία κάθε μορφής θα βοηθήσει να χτίσετε μία πιο ουσιαστική και βαθιά σχέση και μέσα σε αυτή η ντροπή δεν θα έχει πολύ χώρο για να επικρατεί.
Υπομονή και Σταθερότητα
Ο χρόνος που μπορεί να χρειάζεται ένα ντροπαλό άτομο για να νιώσει άνετα σε μία σχέση ενδέχεται να είναι μία δυσκολία για τον σύντροφο. Η υπομονή είναι κάτι που θα βοηθήσει μέχρι να περάσει ο χρόνος, ειδικότερα στην αρχή. Σε όλο αυτό το διάστημα, μία σταθερή και συνεπής συμπεριφορά είναι απαραίτητη ώστε η ντροπή να μην έχει συμπεριφορές που να τη δυναμώνουν. Δηλαδή, έχοντας μία στάση κατανόησης αλλά και σταθερών ορίων, δεν δημιουργείται άγχος και ταραχή που μπορεί να κάνουν τη ντροπή ακόμη πιο έντονη.
Εμπιστοσύνη και Ασφάλεια
Και οι δύο παραπάνω κατηγορίες είναι συμπληρωματικές και απαραίτητες ώστε να καταφέρετε στη σχέση σας να νιώθετε ασφαλείς. Πρόκειται για ποιότητες που είναι για κάθε άνθρωπο ζωτικής σημασίας μέσα σε μία ερωτική σχέση, απλά, για τη ντροπή, η εμπιστοσύνη φαίνεται να είναι μία από τις ουσιαστικότερες ανακουφίσεις. Δείχνοντας εμπιστοσύνη και προσφέροντας μία σταθερή συμπεριφορά, θα δημιουργηθεί ένα πλαίσιο ασφάλειας όπου δεν θα υπάρχει πίεση ή αγωνία και έτσι θα υπάρχει άνεση να είναι κανείς πιο αυθόρμητος και ειλικρινής, γνωρίζοντας ότι π.χ. δεν θα ακούσει επικριτικά ή κοροϊδευτικά σχόλια από τον σύντροφό του.
*Από την Αγγελική Τζάνου, BSc Ψυχολογία – MSc Ψυχολογία Υγείας, Γνωσιακή- Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία – Sex Therapy
enpsycho.gr
tzanou@enpsycho.gr