Δισπηλιό – Ένας ιδιαίτερος αρχαιολογικός χώρος

Κοντά στο χωριό Δισπηλιό της Καστοριάς μπορεί κανείς να επισκεφτεί ένα μοναδικό μουσειακό χώρο. Τα ευρήματα της Νεολιθικής περιόδου που βρέθηκαν το χειμώνα του 1932 στην άκρη της λίμνης Ορεστιάδας όταν τα νερά της κατέβηκαν, οδήγησαν στη δημιουργία αναπαράστασης οικισμού σε διπλανό σημείο.

Το σημείο κατοικούταν από το 5500 μέχρι το 3500 π.Χ., όταν οι κάτοικοι το εγκατέλειψαν ενδεχομένως για να μεταφερθούν σε πιο εύφορες περιοχές, και εντάσσεται στον πολιτισμό “Vinca”. Η ιστορικός-αρχαιολόγος Σοφία Τσολάκη αναφέρει σχετικά: «Η νεολιθική εποχή είναι μια πάρα πολύ σημαντική περίοδος της ανθρωπότητας μιας και έχει λυθεί το πρόβλημα επιβίωσης μέσω της ανάπτυξης της γεωργίας. Έτσι ο άνθρωπος απελευθερωμένος από αυτά τα προβλήματα, νιώθει την ανάγκη να ασχοληθεί με το πνεύμα του, να φτιάξει τη ζωή του πιο όμορφη, να προάγει τον πολιτισμό του, την επικοινωνία με τους άλλους.»

Τα αντικείμενα που βρέθηκαν περιελάμβαναν κεραμικά σκεύη, κόκαλα αλόγου, εργαλεία, διακοσμητικά, ένα φλάουτο και άλλα, που αποδεικνύουν πως οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία, το κυνήγι και το ψάρεμα. Επρόκειτο για ανταλλακτική κοινωνία (π.χ. έδιναν κρέας και έπαιρναν σιτάρι), που είχε επαφές με τη Νότια Ελλάδα και τη γενικότερη Βαλκανική περιοχή, όπως λέει ο υπεύθυνος της ανασκαφής Χουρμουζιάδης (βλέπε βίντεο ντοκιμαντέρ παρακάτω). Το σημαντικότερο εύρημα είναι η «επιγραφή του Δισπηλιού», μια ξύλινη πινακίδα όπου υπάρχουν χαραγμένα γραμμικά στοιχεία που θεωρούνται δείγμα πρώιμου γραπτού λόγου (προηγείται της Γραμμικής Α). Χρονολογείται το 5260 π.Χ. κάτι που αποτελεί πρόκληση για την ένταξη της γραφής αυτής στην ιστορία της γλώσσας όπως την γνωρίζουμε. Αυτό το γεγονός, ως συνήθως, έδωσε αφορμή για πληθώρα παραφιλολογιών περί «αυτοχθονίας» των Ελλήνων και άλλες περίεργες αφηγήσεις που μπορείτε να δείτε εδώ, μαζί με την απομυθοποίησή τους.

Στο «Οικομουσείο» έχουν αναδημιουργηθεί οι καλύβες όπου κατοικούσαν οι άνθρωποι της εποχής, μαζί με εργαλεία και άλλα αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν, καθώς και μια πιρόγα που χρησιμοποιούσαν για ψάρεμα, πανομοιότυπη με αυτές που χρησιμοποιούν οι σημερινοί ψαράδες της περιοχής. Στις καλύβες έχουν προστεθεί και πήλινα ομοιώματα ανθρώπων σε φυσικό μέγεθος.

Φωτογραφίες: